Σύμφωνα με το ιδρυτικό Προεδρικό Διάταγμα της ΕΠΑΝΟΔΟΥ, σκοπός της είναι η επαγγελματική κατάρτιση φυλακισμένων και αποφυλακιζομένων, η αποκατάσταση, η οικονομική συμπαράσταση, καθώς και η προετοιμασία και προώθηση της εν γένει κοινωνικής τους επανένταξης (ά. 81 § 2 ΣΚ).
Μεταξύ των δράσεών της περιλαμβάνεται η ενθάρρυνση, η ενίσχυση και η αξιοποίηση κάθε δράσης και πρωτοβουλίας ιδιωτικών φορέων μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα ή εθελοντικών οργανώσεων που αναπτύσσεται στον τομέα του κοινωνικού αποκλεισμού (ά. 2 περ. γ’ του π.δ. 300/2003 [ΦΕΚ Α’ 256]).
Το έργο της ΕΠΑΝΟΔΟΥ περιλαμβάνει την προετοιμασία και υποστήριξη των αποφυλακιζόμενων ενηλίκων και ανηλίκων για την κοινωνική επανένταξη και την προώθησή τους στην αγορά εργασίας. Προς αυτήν την κατεύθυνση, ο φορέας παρέχει ψυχοκοινωνική, νομική και επαγγελματική συμβουλευτική και στήριξη των ατόμων που αποφυλακίζονται.
Γενικότερα η ΕΠΑΝΟΔΟΣ στοχεύει στις παρακάτω δράσεις:
- στην εκπόνηση, προώθηση, συντονισμό και εκτέλεση προγραμμάτων που αφορούν την εκπαίδευση, την επαγγελματική κατάρτιση, την προώθηση στην απασχόληση και την οικονομική ενίσχυση κρατουμένων, αποφυλακιζομένων και ανήλικων παραβατών,
- στη μελέτη και υποβολή προτάσεων για την αναμόρφωση του θεσμικού πλαισίου που διέπει την πρόληψη της παραβατικότητας των κρατουμένων πριν και μετά την απόλυσή τους, καθώς και την προετοιμασία για την επανένταξή τους στο κοινωνικό, επαγγελματικό και οικογενειακό τους περιβάλλον,
- στην έρευνα, μελέτη και υποβολή προτάσεων για την αντιμετώπιση της εγκληματικότητας,
- στην ενημέρωση των κρατουμένων και αποφυλακιζομένων, σε συνεργασία με τους αρμόδιους φορείς, για θέματα που αφορούν τη νομική και κοινωνική τους κατάσταση, την ψυχολογική τους στήριξη και την ανάπτυξη κοινωνικής αρωγής υπέρ αυτών και των οικογενειών τους,
- στη μέριμνα για τους ανήλικους κρατουμένους και την εκπόνηση ειδικών εκπαιδευτικών προγραμμάτων επαγγελματικής κατάρτισης και επαγγελματικού προσανατολισμού,
- στη μέριμνα για την ενημέρωση επιχειρήσεων και απολυόμενων κρατουμένων σχετικά με την υπάρχουσα προσφορά και ζήτηση εργασίας. Για τον σκοπό αυτό η ΕΠΑΝΟΔΟΣ συνεργάζεται με τον ΟΑΕΔ ή άλλους αρμόδιους φορείς,
- στην ενθάρρυνση δημιουργίας επιχειρήσεων ή μονάδων υπό την εποπτεία της Πολιτείας στις οποίες θα προσλαμβάνονται κατά προτεραιότητα αποφυλακιζόμενοι, καθώς και στη δημιουργία επιχειρήσεων (ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ.) από τους αποφυλακιζομένους,
- στην ενημέρωση και ευαισθητοποίηση της κοινωνίας για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι κρατούμενοι, οι αποφυλακιζόμενοι και οι ανήλικοι παραβάτες,
- στην ενθάρρυνση, ενίσχυση και αξιοποίηση κάθε δράσης και πρωτοβουλίας ιδιωτικών φορέων μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα ή εθελοντικών οργανώσεων που αναπτύσσεται στον τομέα της καταπολέμησης του κοινωνικού αποκλεισμού των προαναφερόμενων ομάδων ή ατόμων,
- στην κάλυψη βασικών αναγκών και στην αντιμετώπιση των ειδικών προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι αλλοδαποί κρατούμενοι που πρόκειται να αποφυλακισθούν ή είναι ήδη αποφυλακισμένοι,
- στην ενθάρρυνση, ενίσχυση και αξιοποίηση της ιδιωτικής πρωτοβουλίας και του εθελοντισμού.
